معرفی بیماریها

شبه ویتامینی به نام کیوتن

کوآنزیم کیوتن (Q10) ماده‌ شبه ویتامینی است که عملکرد آن در بدن شبیه ویتامین E است و از نظر خصوصیات آنتی اکسیدانی، قویتر از ویتامین E عمل می‌نماید. کیوتن یک آنتی اکسیدان مفید و یک کوفاکتور ضروری برای فرایند تولید انرژی در بدن است. مقادیر کم کیوتن، با شدت بیماری های مزمن نظیر نارسایی قلبی مرتبط است. از آنجایی که تولید کیوتن با یالارفتن سن کاهش می یابد، بزرگسالان در هر سنی میتوانند از آن بهره برده و بنابراین به نظر می‌رسد افراد مسن بیشتر دچار کمبود کیوتن هستند .

از نظر شیمیایی، کیوتن یک ترکیب فعال بیولوژیک محلول در چربی است که از یک گروه کینون و یک زنجیره جانبی حاوی ۱۰ واحد ایزوپرنوئید تشکیل شده که به صورت درونزاد در بدن از تیروزین (حلقه بنزوکینون) و موالونیک اسید (زنجیره جانبی ایزوپرنوئید) سنتز می شود. کیوتن، کوفاکتور مهم در زنجیره انتقال الکترون است که تری فسفات آدنوزین (ATP) را سنتز کرده و این مهمترین عملکرد بیوشیمیایی کیوتن است . از آنجائیکه بیشتر عملکردهای سلولی بستگی به فراهم شدن کافی ATP دارد، کیوتن برای سلامت همه بافت ها و ارگان ها ضروری است. غلظت کیوتن در ارگانها، بستگی به نیاز انرژی یا فعالیت متابولیک آن ارگان دارد. بنابراین بافت های با غلظت بالای کیوتن شامل قلب، کلیه، کبد و عضلات میباشند.

کیوتن دارای دو فرم است:

فرم اکسید به صورت یوبیکینون و فرم احیا به صورت یوبیکینول. فرم احیای یوبیکینول، یک عامل فعال در عملکرد آنتیاکسیدانی کیوتن در زنجیره انتقال الکترون، محافظت غشاها و لیپوپروتئین ها از اکسیداسیون پروتئین و پراکسیداسیون لیپید است.

منابع غذایی کیوتن:

علاوه بر تولید درونزاد کیوتن در بدن، کیوتن از رژیم غذایی خصوصا ماهی های چرب (سالمون-ساردین و تن)، لوبیای سویا، اسفناج، گل کلم، کلم بروکلی، مغزها، گوشت ها (گوشت خوک، گوشت گاو و مرغ)، گوشت های اندام ( قلب، کبد و کلیه)، پرتقال، توت فرنگی، عدس، بادام زمینی، دانه کنجد و پسته مشتق می شود. دوز روزانه از منابع غذایی معمولا بین ۳ و ۵ میلی گرم در روز متغیر است.

عوامل کاهش دهنده کیوتن:

برخی فاکتورهای منجر به کاهش غلظت کیوتن پلاسما شامل سالمندی، فاکتورهای ژنتیکی (نقص ژنتیکی در سنتز یا استفاده از کیوتن )، داروها (خصوصا استاتین ها) و برخی بیماری ها (بیماری های عروق قلب و اختلالات عضلانی تحلیل برنده) و افزایش نیاز به عنوان مثال در اثر افزایش دفع. همچنین، کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود ویتامین ب۶ ، افزایش تقاضای بافت‌ها در نتیجه بیماری، بیماری‌های میتوکندری، استرس اکسیداتیو ناشی از افزایش سن می تواند موجب کمبود کیوتن شوند.

آیا کیوتن کاندید خوبی برای درمان بیماری هاست؟

دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی-عروقی شایع ترین مشکلات بهداشتی در دهه های اخیر بوده که شاید علت آن شیوع گسترده چاقی باشد. نقص عملکرد اندوتلیال ناشی از استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از هیپرگلیسمی، فاکتورهای کلیدی در پیشرفت مشکلات عروقی در بیماران دیابتی است که منجر به بیماری های عروق قلب شده که مهمترین علت مرگ در بیماران دیابتی نوع ۲ است.
کیوتن به طور دقیق در اثر متقابل بین دیابت نوع۲ و بیماری های قلبی به دلیل فعالیت آنتی اکسیدانی و نقش فیزیولوژیک عملکردی اثر دارد. عوارض ماکروواسکولار دیابت نوع ۲ که می تواند منجر به بیماری های عروق قلب گردد، از طریق مجموعه ای از مکانیسم هایی که شروع ننده آن استرس اکسیداتیو است، اتفاق می افتد. تولید ATP می تواند تشکیل رادیکال های آزاد اکسیژن را افزایش دهد و مواد اکسیدانی تولید شده در میتوکندری را افزایش داده و منجر به مقاومت انسولین گردد.
چندین مطالعه نشان داده است که غلظت کیوتن در میتوکندری بافت های عضلانی و چربی مقاوم به انسولین کمتر است که احتمالا نشان دهنده ارتباط مستقیم بین میزان بالای اکسیدان ها و کاهش میزان کیوتن در میتوکندری است. همچنین کمبود کیوتن در بیماران دیابتی در مقایسه با افراد غیردیابتی مشاهده شده است. یک مارکر معتبر از استرس اکسیداتیو، نسبت یوبی-کینون به یوبی کینول است که به طور قابل توجهی در بیماران دیابتی نوع ۲ بعد از صبحانه و در طی روز بالاتر است که نشان-دهنده میزان بالای استرس اکسیداتیو می باشد.
یک مورد مهم دیگر در بیماران قلبی-عروقی استفاده از استاتین هاست که می تواند منجر به تخلیه کیوتن شود. استاتین ها یکی از رایج ترین داروهای کاهنده چربی خون است که در بیماران مبتلا به بیماری های قلبی-عروقی استفاده می گردد.

نقش‌های مهم کوآنزیم Q10 در بدن:

-یکی از وظایف اصلی کیوتن، کمک به تولید انرژی در سلول‌ها است. کیوتن برای ساخت آدنوزین تری فسفات (ATP) که در انتقال انرژی درون سلولی نقش دارد، حیاتی است.
-کیوتن به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلولها در برابر آسیب اکسیداتیو محافظت می کند.

کمک به درمان نارسایی قلبی:

به نظر می  سلول های قلبی نیز مفید است؛ زیرا سلول های قلبی به سطح بسیار زیادی از انرژی نیاز دارند و هنگامی که سطح کیوتن بدن پایین باشد، سلول ها به شدت آسیب می¬بینند.

-کمک به باروری:

با افزایش سن، تولید کیوتن کمتر شده و محافظت از تخمک‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمتر می‌شود. کیوتن ممکن است این کاهش مربوط به سن در کیفیت و کمیت تخمک‌ها را معکوس نماید. همچنین، اسپرم مستعد اثرات آسیب اکسیداتیو است که منجر به کاهش تعداد اسپرم، کیفیت پایین اسپرم و ناباروری می شود. چندین مطالعه نشان داده¬اند که کیوتن ممکن است کیفیت، فعالیت و غلظت اسپرم را با افزایش حفاظت آنتی اکسیدانی بهبود بخشد.

– جوان نگه داشتن پوست :

استفاده از کیوتن به طور مستقیم بر روی پوست می‌تواند آسیب ناشی از عوامل داخلی و خارجی را با افزایش تولید انرژی در سلولهای پوست و ارتقاء محافظت آنتی‌اکسیدانی کاهش دهد. کیوتن می¬تواند با مهار فعالیت آنزیم های تخریب کننده باعث افزایش تولید الاستین, کلاژن و استحکام پوست شود.

-کمک به عملکرد ورزش:

استرس اکسیداتیو می تواند بر عملکرد ماهیچه ها و در نتیجه عملکرد ورزشی تأثیر گذارد. عملکرد غیر طبیعی میتوکندری می‌تواند انرژی عضلانی را کاهش داده و انقباض مؤثر ماهیچه ها را مشکل کند.کیوتن می‎تواند با کاهش استرس اکسیداتیو در سلولها و بهبود عملکرد میتوکندری، به عملکرد ورزش کمک کند. علاوه بر این، کیوتن می‌تواند به افزایش قدرت حین ورزش و کاهش خستگی کمک نماید.

موثر برای دیابت:

نشان داده شده است که کیوتن حساسیت به انسولین را بهبود بخشیده و سطح قندخون را تنظیم می‌کند. همچنین، کیوتن ممکن است نوروپاتی دیابتی و حساسیت به انسولین را در افراد دیابتی بهبود بخشد. اگرچه مطالعات بیشتری مورد نیاز است، برخی تحقیقات نشان می¬دهند که کیوتن ممکن است به کاهش میزان کلسترول LDL و کل کلسترول در افراد دیابتی کمک نماید.

پیشگیری از سرطان :

شناخته شده است که استرس اکسیداتیو موجب آسیب سلولی می‌شود. اگر بدن نتواند به طور موثر با آسیب اکسیداتیو مبارزه کند، ساختار سلول ها آسیب دیده و احتمالاً خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. کیوتن ممکن است از سلول ها در برابر استرس اکسیداتیو محافظت کرده و سلامت و بقای آنها را ارتقا دهد.

کمک به عملکرد مغز :

میتوکندری‌ مولد اصلی انرژی سلولهای مغز است. عملکرد میتوکندری با افزایش سن کاهش یافته و اختلال عملکرد میتوکندری می‌تواند منجر به مرگ سلولهای مغز و بیماریهایی مانندآلزایمر و پارکینسون شود.
متأسفانه مغز به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب و نیاز زیاد به اکسیژن، بسیار مستعد آسیب اکسیداتیو است. این آسیب اکسیداتیو باعث افزایش تولید ترکیبات مضری شده که می توانند برتقویت حافظه، شناخت و … تأثیر بگذارند. کیوتن ممکن است این ترکیبات مضر را کاهش داده و احتمالاً پیشرفت بیماری آلزایمر و پارکینسون را کاهش دهد.

عوارض جانبی کوآنزیم کیوتن:

درد بالای شکم، از دست دادن اشتها، تهوع و استفراغ، اسهال، سردرد و سرگیجه، بیخوابی، خستگی، خارش یا بثورات پوستی، تحریک پذیری. عوارض با دوزهای بالای ۲۰۰ میلی گرم یا بیشتر مشاهده می گردد.
ایمنی استفاده از کیوتن در دوران بارداری و شیردهی ثابت نشده است. در صورت بارداری یا شیردهی، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات احتمالی کیوتن با دارو ها:

-داروهای ضد انعقاد: ممکن است کیوتن اثر داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین را کم کند. این امر می‌تواند خطر لخته شدن خون را افزایش دهد.
-استاتین ها: منجر به تخلیه ذخایر کیوتن می شوند. کیوتن و کلسترول مسیر متابولیک مشترکی دارند که مهار یکی از آنزیم-های مسیر می تواند منجر به کاهش کیوتن شود.
-داروهای آنتی دیابت: از آنجائیکه کیوتن موجب پایین آمدن قند خون در بیماران دیابتی می شود، در صورت مصرف همزمان کیوتن با این داروها، بایستی دوز دارو کمتر شود.
-بتابلوکرها: برخی بتابلوکرها خصوصا پروپانولول میتوانند آنزیم های وابسته به کیوتن را مهار کنند.

روزانه چه مقدار کیوتن می تواند مصرف شود؟

هیچ دوز ایده آلی برای کیوتن مشخص نشده است. با اینحال، مطالعات نشان داده است که بزرگسالان می توانند روزانه دوز ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم کیوتن مصرف نمایند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *