دسته دارویی:
آنتی سایکوتیک (آتیپیکال، نسل دوم).
فارماکولوژی و مکانیسم اثر دارو:
کوئتیاپین سبب بروز اثرات مهاری بر تعدادی از گیرنده های انتقال پیام های عصبی در مغز مانند گیرنده های سروتونین، دوپامین، هیستامین و گیرنده های آدرنرژیک می شود اما به نظر می رسد اثرات ضد سایکوز این دارو از طریق هم افزایی اثرات مهاری آن بر گیرنده های دوپامینی نوع دوم (D2) و سروتونینی نوع دوم (۵-HT2) ایجاد شود.
موارد مصرف دارو:
درمان اختلال دو قطبی و شیزوفرنی.
راهنمایی های عمومی برای بیمار:
این دارو برای بیماری شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه و یا توصیه آن به دیگران جداً خودداری نمایید.
– لطفا پیش از مصرف این دارو، برگه راهنما را به دقت مطالعه نمایید. همچنین این برگه راهنما را نزد خود نگه دارید چون ممکن است به خواندن مجدّد آن نیاز پیدا کنید. برخی مطالب ذکر شده در این برگه راهنما خطاب به پزشک یا داروساز می باشد.
– درصورت داشتن سابقه حساسیت به کوئتیاپین، ابتلا به سایر بیماری ها یا مصرف سایر داروها و بارداری یا شیردهی قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت نمایید.
موارد منع مصرف:
حساسیت به کوئتیاپین.
مصرف دارو در بارداری و شیردهی:
از داروهای گروه C برای مصرف در بارداری. مصرف دارو در دوران بارداری و شیردهی با نظر پزشک متخصص و با در نظر گرفتن مزایا و معایب آن برای مادر، انجام می گیرد.
هشدارها و احتیاطات مصرف:
– داروهای دارای اثرات ضد افسردگی سبب افزایش ریسک بروز رفتار و افکار خودکشی در کودکان، جوانان و افراد بالغ (۱۸ تا ۲۴ سال) مبتلا به اختلال افسردگی ماژور و سایر اختلالات سایکوتیک می شوند. همه بیماران می بایست از نظر بد تر شدن وضعیت بالینی، تمایل به خودکشی یا تغییرات رفتاری به ویژه در یک تا دو ماه اول درمان و یا در زمان افزایش یا کاهش دوز دارو توسط پزشک، به طور کامل تحت نظر قرار گیرند. خانواده و پرسنل کادر درمان می بایست جهت کنترل دقیق بیمار از نظر این عارضه، مورد آموزش قرار گیرند.
– در صورت بروز علائمی مانند اضطراب، بیقراری، حمله های عصبی، بی خوابی، زود رنجی، خشونت، بی پروایی، بیقراری اندام ها، هیپومانیا و مانیا (سرخوشی)، تشدید افسردگی یا سایکوز بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
– مواردی از اختلالات خونی مانند لکوپنی (کاهش تعداد گلبول های سفید خون)، نوتروپنی (کاهش نوتروفیل ها) و آگرانولوسیتوز (در برخی موارد کشنده) همزمان با مصرف کوئتیاپین و حتی در بیماران فاقد ریسک فاکتور، گزارش شده است. در صورت ابتلای بیمار به عفونت یا تب بدون دلیل احتمال بروز نوتروپنی می بایست مد نظر قرار گیرد. در بیماران دارای عوامل زمینه ای مانند پایین بودن زمینه ای گلبول های سفید خون یا سابقه نوتروپنی یا لکوپنی ناشی از دارو، ارزیابی سلول های خونی به شکل دوره ای می بایست انجام شود. در صورت کاهش تعداد نوتروفیل ها به کمتر از ۱۰۰۰ عدد در هر میلی متر مکعب خون درمان را متوقف نمایید.
– به سبب احتمال بروز آب مروارید و تغییرات عدسی چشم در مصرف طولانی مدت، ارزیابی های بینایی در ابتدای درمان و هر شش ماه به طور دوره ای و به سبب احتمال کاهش وابسته به دوز سطح هورمون های تیروئیدی اندازه گیری سطح هورمون های TSH و T4 در ابتدای درمان و به شکل دوره ای، توصیه می شود.
– به سبب احتمال بروز سرکوب سیستم عصبی و به دنبال آن ایجاد اختلال در توانایی های حرکتی و ذهنی، پس از مصرف این دارو، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند مانند کار با ماشین آلات و رانندگی خودداری نمایید.
– احتمال بروز نشانه های اکستراپیرامیدال مانند اختلالات حرکتی شبه پارکینسون، واکنش های انقباضی غیرارادی حاد، آکاتیزیا (بیقراری حرکتی) و تاردیو دیس کاینزی (اختلال انقباضی غیرعادی) ممکن است با افزایش دوز دارو، مصرف سایر داروهای آنتی سایکوتیک، در مردان و بیماران جوان افزایش پیدا کند. احتمال بروز تاردیودیس کینزی به ویژه با افزایش سن، در زنان به ویژه پس از یائسگی، ابتلا به پارکینسون، شبه پارکینسون، اختلالات روحی (به ویژه افسردگی حاد)، ابتلا به دیابت، سابقه آسیب های مغزی، اعتیاد به الکل، عدم پاسخ دهی مناسب به درمان و مصرف دوز های بالای داروهای آنتی سایکوتیک افزایش می یابد. در صورت بروز نشانه های حرکتی فوق قطع درمان تحت نظر پزشک متخصص می بایست مد نظر قرار گیرد.
– به سبب احتمال زمین خوردن به دلیل عوارض این دارو شامل خواب آلودگی، افت فشار خون وضعیتی و عدم پایداری حرکتی، ارزیابی کامل بیمار در ابتدای درمان و به شکل دوره ای به ویژه در بیماران تحت درمان با سایر داروهای دارای عارضه مشابه می بایست توسط پزشک متخصص صورت گیرد.
– به سبب احتمال بروز افزایش قند خون (در برخی موارد به شکل حاد، همراه با کتواسیدوز، کما و یا مرگ)، همه بیماران می بایست از نظر بروز نشانه های افزایش قند خون شامل تشنگی، تکرر ادرار، گرسنگی شدید و ضعف مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت بروز این نشانه ها در طول درمان آزمایش قند خون ناشتا انجام شود. بیماران دارای ریسک فاکتورهای ابتلا به دیابت مانند چاقی یا سابقه خانوادگی، می بایست در ابتدای درمان و به شکل دوره ای تحت کنترل قند خون قرار گیرند.
– به سبب احتمال افزایش میزان کلسترول و تری گلیسیرید در بیماران دارای مشکلات مرتبط زمینه ای، احتمال افزایش میزان پرولاکتین خون در بیماران مبتلا به سرطان سینه و سایر تومورهای مرتبط با این هورمون، احتمال بروز اختلال حرکتی مری و آسپیراسیون در سالمندان (به ویژه افراد بالای ۷۵ سال) و در معرض آسپیراسیون ریوی (مانند افراد مبتلا به آلزایمر)، احتمال بروز اثرات آنتی کولینرژیک مانند گیجی، بیقراری، یبوست، خشکی دهان، تاری دید و احتباس ادرار در بیماران مبتلا به کاهش تحرک مجاری گوارشی، احتباس ادرار، هایپرپلازی خوشخیم پروستات یا افزایش فشار داخل چشم، احتمال بروز اختلال در تنظیم داخلی درجه حرارت بدن، در افراد دارای فعالیت ورزشی بالا، در معرض حرارت بالا، دهیدراته شدن و مصرف سایر داروهای دارای اثرات کولینرژیک، احتمال بروز مرگ ناگهانی ناشی از رخدادهای قلبی عروقی یا عفونت ریوی در بیماران سالمند مبتلا به سایکوز مرتبط با فراموشی یا پارکینسون، در بیماران متبلا به نارسایی کبدی و کلیوی و در بیماران در معرض ریسک تشنج با سابقه تشنج، ضربه سر، آسیب مغزی، اعتیاد به الکل و تحت درمان با داروهای کاهش دهنده آستانه تشنج، با احتیاط مصرف شود.
– به سبب احتمال بروز سندروم بدخیم نورولپتیک، بیمار را از نظر نشانه هایی مانند تغییرات وضعیت ذهنی، تب، سختی عضلانی و یا ناپایداری سیستم عصبی اتونوم (غیر ارادی) تحت نظر قرار دهید.
– به سبب احتمال بروز افت فشار خون وضعیتی به ویژه در بیماران در معرض بروز این عارضه و بیماران مبتلا به بیماری های عروقی مغزی، قلبی عروقی، دهیدراته، دارای افت حجم مایعات بدن و تحت درمان با سایر داروهای دارای این عارضه با احتیاط مصرف شود. شروع درمان با دوز ۲۵ میلی گرم دو بار در روز و افزایش تدریجی دوز دارو، ممکن است ریسک بروز این عارضه را به حداقل برساند.
– به سبب احتمال بروز اختلال در ریتم قلب (طویل شدن بازه QT) در بیماران در معرض بروز این عارضه مانند بیماران مبتلا به بیماری های قلبی عروقی، نارسایی قلبی، هایپر تروفی قلبی، سالمندان و سابقه خانوادگی ابتلا به این عارضه با احتیاط مصرف شود. از تجویز کوئتیاپین در بیماران دارای ریسک بالای اختلال ریتم قلبی یا مرگ ناگهانی مانند ابتلا به هیپوکالمی، هیپومنیزیمی، سابقه آریتمی قلبی، ابتلا به طویل شدن بازه QT به شکل مادرزادی و تحت درمان با سایر داروهای دارای ریسک بروز این عارضه خودداری نمایید.
– دارو درمانی اختلال دو قطبی یا شیزوفرنی در کودکان تنها در صورت ارزیابی کامل تشخیصی و در نظر گرفتن مزایا و معایب احتمالی قابل انجام است. شروع دارو برای کودکان می بایست جزئی از یک برنامه کامل درمانی شامل مداخلات روان شناختی، آموزشی و اجتماعی باشد. به سبب احتمال افزایش فشار خون در کودکان کنترل فشار خون در ابتدای درمان و به شکل دوره ای توصیه می شود.
– قطع مصرف این دارو می بایست تحت نظر پزشک و به شکل تدریجی انجام شود تا نشانه های قطع مصرف ناگهانی مانند بی خوابی، سردرد و اختلالات گوارشی بروز پیدا نکند. قطع مصرف ناگهانی در برخی موارد و به سبب بروز عوارض جانبی حاد ممکن است مورد نیاز باشد.
مقدار و نحوه صحیح مصرف دارو:
مقدار مصرف هر دارو را پزشک تعیین می نماید، اما مقدار مصرف معمول این دارو به شرح زیر است:
بزرگسالان: اختلال دو قطبی: دوز اولیه: ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی گرم یک بار در روز قبل از خواب یا در دو دوز منقسم در روز اول، سپس افزایش به میزان ۱۰۰ میلی گرم در روز (دو بار در روز یا به صورت تک دوز قبل از خواب) تا در روز چهارم به دوز ۴۰۰ میلی گرم در روز برسد؛ سپس افزایش دوز در مقادیر کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز بر اساس پاسخ و تحمل بیمار. حداکثر دوز توصیه شده ۸۰۰ میلی گرم در روز می باشد اما مواردی از تجویز ۲/۱ گرم در روز نیز گزارش شده است. شیزوفرنی: دوز اولیه: ۲۵ میلی گرم دو بار در روز: افزایش به میزان ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم در روز در ۲ یا ۳ دوز منقسم در روزهای دوم و سوم تا رسیدن به دوز درمانی ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی گرم در روز در روز چهارم، سپس افزایش دوز در مقادیر ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم در روز بر اساس پاسخ و تحمل بیمار هر ۲ روز یا بیشتر. درمان حاد: ۱۵۰ تا ۷۵۰ میلی گرم در روز، درمان نگهدارنده: ۴۰۰ تا ۸۰۰ میلی گرم در روز؛ حداکثر دوز روزانه ۸۰۰ میلی گرم در روز. کودکان: اختلال دو قطبی: بالای ۱۰ سال: دوز اولیه: ۲۵ میلی گرم دو بار در روز در روز اول، ۵۰ میلی گرم دو بار در روز در روز دوم، ۱۰۰ میلی گرم دو بار در روز در روز سوم، ۱۵۰ میلی گرم دو بار در روز در روز چهارم، تا رسیدن به دوز درمانی ۲۰۰ میلی گرم دو بار در روز در روز پنجم. افزایش دوز در مقادیر برابر یا کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در روز تا ۳۰۰ میلی گرم دو بار در روز بر اساس پاسخ و تحمل بیمار. حداکثر دوز توصیه شده ۶۰۰ میلی گرم در روز. شیزوفرنی: دوز اولیه: مشابه درمان اختلال دو قطبی تا روز پنجم؛ افزایش دوز در مقادیر برابر یا کمتر از ۱۰۰ میلی گرم در روز تا ۴۰۰ میلی گرم دو بار در روز بر اساس پاسخ و تحمل بیمار. حداکثر دوز توصیه شده ۸۰۰ میلی گرم در روز. سالمندان: دوز اولیه: ۵۰ میلی گرم در روز، افزایش دوز به میزان ۵۰ میلی گرم در روز تا رسیدن به دوز مؤثر بر اساس پاسخ و تحمل بیمار.
– در صورتی که از قطع مصرف دارو بیش از یک هفته گذشته باشد، تنظیم دوز دارو می بایست مجددا توسط پزشک صورت گیرد اما اگر از قطع مصرف دارو کمتر از یک هفته گذشته باشد، مصرف دارو را بر اساس روال سابق ادامه دهید.
– در مصرف همزمان با برخی داروهای دارای اثرات مهاری بر سیتوکروم های کبدی مانند وریکونازول، ایتراکونازول و نفازودون کاهش دوز کوئتیاپین و در مصرف همزمان با برخی داروهای دارای اثرات القایی بر سیتوکروم های کبدی مانند فنی توئین، کاربامازپین و ریفامپین افزایش دوز کوئتیاپین تحت نظر پزشک می بایست انجام شود.
عوارض جانبی دارو:
هر دارو به موازات اثرات درمانی ممکن است باعث بروز برخی عوارض ناخواسته نیز شود. اگرچه همه این عوارض در یک فرد دیده نمی شود، در صورت بروز عوارض زیر و یا عوارضی غیر از آنچه در برگه راهنما قید گردیده است، با پزشک، داروساز و یا مراکز درمانی تماس بگیرید.
با شیوع بیش از ۱۰%: افزایش فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، افزایش ضربان قلب، خواب آلودگی، سردرد، بیقراری، سرگیجه، خستگی، واکنش های اکستراپیرامیدال، افزایش وزن، افزایش تری گلیسیرید و کلسترول، کاهش HDL کلسترول، کاهش LDL کلسترول، افزایش قند خون، خشکی دهان، افزایش اشتها، یبوست؛ با شیوع ۱ تا ۱۰%: افت فشار خون وضعیتی، ادم محیطی، کاهش یا افزایش فشار خون، سنکوپ، درد، پارکینسون ناشی از دارو، زود رنجی، بی حالی، ضعف و عدم کنترل عضلات گفتاری، بیقرارى حرکتی، سفتی و انقباض عضلانی، اضطراب، رویاهای غیر عادی، افسردگی، افزایش خواب روزانه، احساس خارش یا سوزش روی پوست، رفتار پرخاشگرانه، دیستونی یا انقباض غیر ارادی، ناهنجاری فکری، آتاکسی یا عدم هماهنگی عضلانی، سردرگمی، کاهش ضریب هوشی، عدم مکان یابی، عدم توجه و تمرکز، زمین خوردن، کم حسی، میگرن، سندروم پای بی قرار، راش پوستی، آکنه، تعریق بالا، رنگ پریدگی، افزایش پرولاکتین خون، افزایش تشنگی، کاهش میل جنسی، کم کاری تیروئید، تهوع، استفراغ، سوء هاضمه، درد شکم، اسهال، التهاب گوارشی ویروسی، دندان درد، بی اشتهایی عصبی، آبسه لثه ها، کاهش اشتها، اختلال در بلع، التهاب گوارشی، ریفلاکس، تکرر ادرار، عفونت ادراری، کاهش تعداد نوتروفیل ها و گلبول های سفید خون، افزایش ترانس آمینازهای سرم، آلرژی فصلی، ضعف بدنی، لرزش، کمردرد، اختلالات انقباضی مانند تیک، درد مفاصل، سفتی و عدم انعطاف پذیری عضلات، اسپاسم عضلانی، درد اندام های انتهایی، درد عضلانی، درد گردن، تاری دید، تنبلی چشم، گوش درد، فارنژیت یا التهاب حلق، احتقان بینی، آبریزش یا خونریزی حاد بینی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، احتقان سینوسی، سرفه، تنگی نفس، سردرد سینوسی، سینوزیت، آنفلوانزا، تب.
مسمومیت:
درصورت مصرف اتفاقی بیش از مقدار توصیه شده سریعا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه نمایید.
تداخلات دارویی:
– مصرف همزمان کوئتیاپین با برخی داروها مانند آمی فامپریدین، بوپروپیون، لیتیم و متیل فنیدات (ریتالین) به سبب احتمال افزایش اثرات سمیت عصبی یا کاهش دهنده آستانه تشنج، با دکستروآمفتامین به سبب احتمال از بین رفتن اثرات تحریکی آن، با سایر داروهای دارای اثرات آنتی کولینرژیک مانند فرآورده های بوتاکس، گلوکاگون، میرابگرون و توپیرامات به سبب احتمال افزایش عوارض جانبی و اثرات سمی این داروها، با داروهای ضد دیابت به سبب احتمال از بین رفتن اثرات درمانی این داروها، اپرپیتانت، کلوفازیمین و پالبوسیکلیب به سبب احتمال افزایش غلظت کوئتیاپین در خون، بوسنتان، کاربامازپین، دفراسیروکس، انزالوتامید، میتوتان و توسیلیزومب به سبب احتمال کاهش غلظت کوئتیاپین در خون، با داروهای کاهش دهنده فشار خون به سبب احتمال افزایش اثرات افت فشار خون، بریمونیدین موضعی، دوکسیلامین، هیدروکسی زین، منیزیم سولفات و مینوسیکلین به سبب احتمال افزایش اثرات سرکوب کننده سیستم عصبی، کلوزاپین، دروپریدول، فلوپنتیکسول، هالوپریدول، الانزاپین و اندانسترون به سبب هم افزایی اثرات اختلال در ریتم قلب (طویل شدن بازه QT)، تترابنازین به سبب احتمال افزایش عوارض جانبی یا سمی کوئتیاپین و دیورتیک های تیازیدی به سبب احتمال افزایش غلظت این داروها در خون، می بایست با احتیاط انجام شود.
– از مصرف همزمان کوئتیاپین با برخی داروها مانند داروهای ضد پارکینسون دوپامینی (لوودوپا، بروموکریپتین، پرامی پکسول و …) به سبب احتمال از بین رفتن اثرات درمانی این داروها، آزلاستین، بوپرنورفین، اکسی کدون، تالیدوماید و زولپیدم به سبب احتمال افزایش اثرات سرکوب کننده سیستم عصبی، آمی سولپراید و سولپیراید به سبب احتمال افزایش عوارض جانبی و سمی آنها، با دمپریدون، پیموزاید و پوزاکونازول به سبب هم افزایی اثرات اختلال در ریتم قلب (طویل شدن بازه QT)، ایپراتروپیوم و تیوتروپیوم تنفسی به سبب افزایش اثرات آنتی کولینرژیک، متوکلوپرامید به سبب احتمال افزایش عوارض جانبی یا اثرات سمی کوئتیاپین، پتاسیم کلراید یا سیترات به سبب احتمال افزایش بروز زخم گوارشی و ریتوناویر و استیریپنتول به سبب احتمال افزایش غلظت کوئتیاپین در خون، خودداری نمایید.
– مصرف همزمان کوئتیاپین با آیوهگزول و آیوپامیدول ممکن است سبب افزایش اثرات سمی و عوارض جانبی این داروها به ویژه بروز تشنج گردد. لذا دو روز قبل و یک روز پس از تزریق این داروها مصرف کوئتیاپین را متوقف نمایید.
– مصرف همزمان کوئتیاپین با نیتروگلیسیرین زیر زبانی ممکن است سبب اختلال در انحلال و کاهش جذب این دارو گردد.
شرایط نگهداری:
– دارو را در دمای کمتر از ۳۰ درجه سانتیگراد و دور از نور و رطوبت نگهداری نمایید.
– دارو را دور از دید و دسترس کودکان نگهداری نمایید.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.